Leren luisteren als de wereld zwijgt

Laatst kreeg ik de vraag: “Waarvan heb jij het meest geleerd in je werkende leven?”

Er zijn zoveel momenten geweest waarop ik iets leerde. Over mezelf, over leiderschap, over samenwerking. Maar het eerste wat in me opkwam? Het leidinggeven aan een team zorgprofessionals tijdens de coronacrisis.

Mijn rol veranderde plotseling. Niet langer alleen teamleider, maar crisismanager. In een tijd waarin niets vanzelfsprekend was. Er was een almaar dreigend tekort aan beschermingsmiddelen, een overload aan zieke patiënten, en medewerkers die zelf ook massaal uitvielen. De druk op het team was enorm. En daarmee ook op mij.

Ik zag collega’s die sterk wilden blijven voor hun patiënten en voor elkaar, maar bij mij hun tranen lieten gaan. Ik voelde de onmacht, de vermoeidheid, de uitputting. En tegelijkertijd zag ik iets anders ontstaan: verbondenheid, verbroedering. Misschien moet ik zeggen: verzustering.

Er werd écht contact gemaakt. Collega’s gaven elkaar knuffels, bemoedigende blikken, een luisterend oor. Er werd op elkaar gelet. Het team hield elkaar overeind in een storm die maar bleef razen. Dat raakte me. En het liet me iets belangrijks zien: in tijden van crisis kunnen we het verschil maken door gewoon mens te zijn. Voor onszelf en voor elkaar.

En ik? Ik stond daar tussenin. Of beter gezegd: erbuiten.

Mijn positie als leidinggevende bracht verantwoordelijkheid, maar ook eenzaamheid. Ik was die stabiele factor, de plek waar je naartoe kon. Maar zelf had ik weinig plekken om naartoe te gaan. Zonder tekort te doen aan de mensen bij wie ik wél terechtkon: zij met wie ik dagelijks kon sparren. Hun steun gaf me houvast. Dat maakte het verschil.

Want privé stond alles op losse schroeven. Vlak voor de crisis besloten mijn ex en ik uit elkaar te gaan. Ik had eigenlijk ruimte nodig. Rust. In werkelijkheid kreeg ik het tegenovergestelde: nóg meer verantwoordelijkheid.

Wat me op de been hield? Mijn vermogen om te schakelen. Ik kon de oude situatie loslaten en snel handelen in het moment. Dat gaf me kracht. Maar de oplossingen bleken vaak tijdelijk. De omstandigheden veranderden continu. Net als ik dacht iets onder controle te hebben, diende de volgende uitdaging zich alweer aan.

Ik heb geleerd om te gaan met onvoorspelbaarheid. Met de wisselvalligheid van de dag. Maar vooral met de eenzaamheid van het dragen. Niet alles kunnen delen. Niet volledig onderdeel zijn van de groep. Terwijl ik juist in deze tijd het verlangen naar verbinding het sterkst voelde.

Achteraf zie ik wat het me heeft gebracht. Inzicht. Leiderschap. Veerkracht. Maar ook de pijn van buiten de cirkel vallen. En hoe wezenlijk het is dat we ook onze leiders blijven zien als mens.

Deze periode heeft me gevormd in mijn leiderschap, maar vooral in mijn mens-zijn. Ik leerde wat het betekent om verantwoordelijkheid te dragen terwijl je zelf wankelt. Om ruimte te maken voor emoties, van anderen én van mezelf. Om trouw te blijven aan wat er nodig is in het moment, zelfs als je de uitkomst niet kent.

Het zijn precies die ervaringen die ik nu meeneem in mijn werk als coach. Ik weet hoe het voelt om onder hoge druk te functioneren, terwijl het van binnen stormt. Ik herken het verlangen naar verbinding, én het gemis ervan. En ik weet hoe krachtig het is als iemand even naast je komt staan. Zonder oordeel, met aandacht.

In mijn coaching bied ik die plek. Waar alles er even mag zijn. Waar je mag onderzoeken wat jou op de been houdt, maar ook wat je uitput. Waar je leert om ruimte te maken voor jezelf, ook als de wereld iets anders van je vraagt.

Welke ervaring heeft jou gevormd in je werk?
Wat leerde jij over jezelf? Juist in tijden van druk of crisis?